Libya tezkeresi ile ilgili https://twitter.com/lordsinov isimli kullanıcının 2 ocak 2020 tarihli bilgiseli, çok faydalı olduğunu düşünüyorum
#LibyaTezkeresi meclisten geçti ve Mehmetçik'e Libya yolu açıldı. Peki neden?
Libya'da olan biteni anlamak için meselenin son iki-üç ayına değil, son on yılına bakmak gerekir.
Türk askeri neden Libya çöllerine gitmek zorunda kalıyor? Cevabı birazdan, bu bilgiselde..
Libya'da olan biteni anlamak için meselenin son iki-üç ayına değil, son on yılına bakmak gerekir.
Türk askeri neden Libya çöllerine gitmek zorunda kalıyor? Cevabı birazdan, bu bilgiselde..
1* İsrail, Yunanistan ve Rum Kesimi, önemli bir anlaşmayı bugün imzaladı.
Anlaşma AB'nin Rusya'ya enerji bağımlılığı azaltacak. Bu nedenle ABD, anlaşmanın hayata geçmesi için desteklerini sundu.
Anlaşma hayata geçerse, Türkiye denizlerdeki Milli Mücadeleyi kaybedebilir.
Anlaşma AB'nin Rusya'ya enerji bağımlılığı azaltacak. Bu nedenle ABD, anlaşmanın hayata geçmesi için desteklerini sundu.
Anlaşma hayata geçerse, Türkiye denizlerdeki Milli Mücadeleyi kaybedebilir.
2* Türkiye, bu anlaşmayı yaşayamaz hale getirmek için Libya ile önemli bir protokol imzaladı. Böylece Yunan-İsrail-Rum hattı bıçak gibi kesildi.
Fakat Libya'da önemli bir iç savaş yaşanıyor ve Türkiye ile protokol imzalayan taraf bu savaşı kaybedebilir.
Fakat Libya'da önemli bir iç savaş yaşanıyor ve Türkiye ile protokol imzalayan taraf bu savaşı kaybedebilir.
3* Türkiye ile anlaşan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) iç savaşı kaybederse yerine gelecek Hafter'e bağlı Libya Ulusal Ordusu (LUO) anlaşmayı bozabilir.
Hafter'e bağlı LUO (kırmızı) Türkiye'nin karşısında yer alan BAE ve Mısır tarafından destekleniyor.
Hafter'e bağlı LUO (kırmızı) Türkiye'nin karşısında yer alan BAE ve Mısır tarafından destekleniyor.
4* Peki Libya, Türkiye'nin denizlerdeki kaderine önemli derecede etki eden bu iç savaşı neden yaşıyor?
İşte! Bunu anlamak için bugüne değil 10 yıl öncesine bakmak gerekiyor!
İşte! Bunu anlamak için bugüne değil 10 yıl öncesine bakmak gerekiyor!
5* Libya 2010 yılına dek Arap Milliyetçisi Muammer Kaddafi diktatörlüğü eliyle yönetiliyordu. Kaddafi Türkiye için önemli bir isimdi. Bunu anlayabilmek için daha da geriye, 1909 yılına gitmek gerekiyor.
İttihat Terakki Cemiyeti Selanik Kongresi!
İttihat Terakki Cemiyeti Selanik Kongresi!
6* 1909...
İttihat ve Terakki Cemiyeti siyasi amacına ulaşmış ve 2. Abdülhamit'i tahttan indirmişti. Fakat cemiyet içerisinde eleştiriler bulunuyordu.
Kongrede konuşan Kıdemli Yüzbaşı Mustafa Kemal, cemiyeti ciddi şekilde eleştirdi.
İttihat ve Terakki Cemiyeti siyasi amacına ulaşmış ve 2. Abdülhamit'i tahttan indirmişti. Fakat cemiyet içerisinde eleştiriler bulunuyordu.
Kongrede konuşan Kıdemli Yüzbaşı Mustafa Kemal, cemiyeti ciddi şekilde eleştirdi.
7* Cemiyet siyasal hedefine ulaşmıştı ama bunların haricinde cemiyetin bir lideri ve programı yoktu. Bu yönde yapılan eleştiriler Mustafa Kemal Bey'e pahalıya mal oldu. Libya'da yaşanan isyanı bastırmakla görevlendirildi.
Sürgün edilmişti.
Sürgün edilmişti.
8* Mustafa Kemal Bey Libya'daki görevini başarıyla tamamladı. Bölgeyle iyi ilişkiler kurdu. Sadece 2 yıl sonra Libya, İtalya tarafından işgal edildi.
Osmanlı hükümeti, Libya sahillerine çıkarma yapabilecek donanma gücüne sahip olmadığı için bölgeye asker gönderemedi.
Osmanlı hükümeti, Libya sahillerine çıkarma yapabilecek donanma gücüne sahip olmadığı için bölgeye asker gönderemedi.
9* Direniş için gönüllü subaylar öne çıktı. Libya'ya gidecek ve yerlileri örgütleyip direniş başlatacaklardı. Onlardan biri de Mustafa Kemal'di.
Gazeteci kılığında bölgeye sızıp Sunusi cemattini örgütledi. Bir hava harekatında yaralandı. Gözünü kaybetme tehlikesi yaşadı.
Gazeteci kılığında bölgeye sızıp Sunusi cemattini örgütledi. Bir hava harekatında yaralandı. Gözünü kaybetme tehlikesi yaşadı.
10* Balkan savaşı patlak verince Osmanlı subayları geri çağrıldı ve Libya elden çıkmış oldu.
Aradan on yıl geçtikten sonra yollar yeniden kesişti. Anadolu'da Milli Mücadele veriliyordu ve en kötü zamanda yardıma Libyalı Sunusi cemaati koştu.
Aradan on yıl geçtikten sonra yollar yeniden kesişti. Anadolu'da Milli Mücadele veriliyordu ve en kötü zamanda yardıma Libyalı Sunusi cemaati koştu.
11* Sunusi Şeyhi Ahmet, rüyasında Hz. Peygamber'i görmüş, elini tutmak istediğinde Hz. Peygamber sol elini uzatmış. Nedenini sorduğunda "sağ elim Anadolu'da Mustafa Kemal'dedir" cevabını almış.
Şeyh Sunusi, bu rüyanın etkisi ve ahde vefa gereği Anadolu'ya hareket etti.
Şeyh Sunusi, bu rüyanın etkisi ve ahde vefa gereği Anadolu'ya hareket etti.
12* Şeyh Sunusi ve yanındakiler, Ankara'da Mustafa Kemal Paşa tarafından karşılandı. Şeyh, İstanbul'daki ulemanın aksine Milli Mücadele'yi İslam görevi olarak ilan etti ve Paşa'nın talimatıyla Güney Cephesi'nde görevlendirildi.
Sunusiler, büyük hizmette bulundular.
Sunusiler, büyük hizmette bulundular.
13* Anadolu ve Libya arasındaki bu dostluk yıllar sonra yeniden sınandı. Türkiye, Kıbrıs'taki Türkleri korumak için adaya girdiğinde "stratejik müttefiki ABD" tarafından hedef alındı.
ABD'nin uyguladığı ambargo nedeniyle Türkiye güçlük çekerken imdada Kaddafi yetişti.
ABD'nin uyguladığı ambargo nedeniyle Türkiye güçlük çekerken imdada Kaddafi yetişti.
14* Kaddafi, sıkı bir Arap Milliyetçisiydi ve ülkesini demir yumrukla yönetiyordu. Libya petrol gelirlerini halkla paylaşan Kaddafi, muhaliflerin kendisine rakip olmasına imkan tanımıyordu.
Libyalılar oldukça huzurluydu. Tabii, Kaddafi'ye muhalif olmadıkları sürece.
Libyalılar oldukça huzurluydu. Tabii, Kaddafi'ye muhalif olmadıkları sürece.
15* Kaddafi'nin en ciddi muhalifleri, Arap Milliyetçiliğine karşı ABD'nin desteklediği İslamcılardı. İslamcılar, milliyetçiliğe karşıydılar ve diktatör Kaddafi'ye karşı en güçlü muhalif gruptular.
Bu potansiyel, onları ABD için ideal bir partner haline getirmişti.
Bu potansiyel, onları ABD için ideal bir partner haline getirmişti.
16* Türkiye'de 1990'lardan itibaren yükselen İslamcı politik akım bir süre sonra iktidara geldi ve İslamcılarla ittifak gerçekleşmeye başladı. Bu gelişme Kaddafi'yi tedirgin ediyordu.
Nitekim 90'ların sonlarına doğru ciddi bir çadır krizi yaşandı.
Nitekim 90'ların sonlarına doğru ciddi bir çadır krizi yaşandı.
17* Çadır krizi dışında Türk-Libya ilişkileri daima iyiydi. Fakat bu ilişki eğilimi özellikle Kaddafi'nin uluslararası güçlerle arasının açılmasıyla gevşedi.
2010 yılında Arap Milliyetçisi diktatörlere karşı büyük bir ayaklanma başladı.
2010 yılında Arap Milliyetçisi diktatörlere karşı büyük bir ayaklanma başladı.
18* Suriye'de Esad, Mısır'da Mübarek, Libya'da Kaddafi, Tunus'ta Zeynel Abidin...
Diktatörler hedefteydi ve halk sokaklardaydı. İsyanın katalizörü İslamcılardı ve ABD bu isyanı şiddetle destekliyordu. Türkiye'nin de bir karar vermesi gerekiyordu.
Diktatörler hedefteydi ve halk sokaklardaydı. İsyanın katalizörü İslamcılardı ve ABD bu isyanı şiddetle destekliyordu. Türkiye'nin de bir karar vermesi gerekiyordu.
19* Bu süreçte Türkiye, tarafını İslamcılar ve ABD'den yana seçti. Diktatörler birer birer devrildi. Kaddafi'nin devrilmesi için bir NATO saldırısı gerekiyordu.
Türkiye buna önce karşı çıktı. Akabinde destek verdi ve NATO donanmasına gemi gönderdi.
Türkiye buna önce karşı çıktı. Akabinde destek verdi ve NATO donanmasına gemi gönderdi.
20* Kaddafi'ye saldıran NATO donanmasının amiral gemisinin ismi Andrea Dorria'ydı.
Dorria, 1538 yılında gerçekleşen Preveze Deniz Savaşı'nda Osmanlı'ya saldıran Haçlı Donanması'nın amiraliydi. Osmanlı amirali Barbaros'tu ve Libya'yı fethetmişti.
Dorria, 1538 yılında gerçekleşen Preveze Deniz Savaşı'nda Osmanlı'ya saldıran Haçlı Donanması'nın amiraliydi. Osmanlı amirali Barbaros'tu ve Libya'yı fethetmişti.
21* Geçmişte Libya fatihi Barbaros'la Andrea Dorria'ya karşı savaşan Türkler, 2011'de Andrea Dorria zırhlısının arkasında Barbaros'un Libya'sına karşı yelken açtı ve diktatör Kaddafi'nin indirilmesi için hamle yaptı.
Kaddafi indirildi. Ve Libya'da iç savaş başladı.
Kaddafi indirildi. Ve Libya'da iç savaş başladı.
22* Kaddafi'nin indirilmesi, en çok da Libya petrollerini ele geçirmek üzere olan Total'in işine geldi. Kurulan hükümetin başında Fransız yanlısı Zeydan bulunuyordu.
Kısa süre sonra ABD elçiliği basıldı ve Libya yeniden karıştı. Böylece iç savaşın fitili ateşlendi.
Kısa süre sonra ABD elçiliği basıldı ve Libya yeniden karıştı. Böylece iç savaşın fitili ateşlendi.
23* İlerleyen süreçte Zeydan kaçırıldı ve Libya, çeşitli güçler arasında bölündü. Petrol kuyuları ele geçirildi ve üretim %80 oranında düştü.
Yaşanan şey, Kaddafi sonrası tasarlanan sürecin bozguna uğratılmasıydı ve bunun ardında ABD'nin planları vardı.
Yaşanan şey, Kaddafi sonrası tasarlanan sürecin bozguna uğratılmasıydı ve bunun ardında ABD'nin planları vardı.
24* ABD, diktatörleri indirmek için İslamcıları desteklemiş, bu noktada Türkiye de diktatörler sonrasında göreve gelecek İslamcı hükümetleri etkisi altına alma planı kurmuştu. Bu nedenle Türkiye, ABD'nin yanındaydı.
Fakat ABD bir süre sonra İslamcıların önünü kesmeye başladı.
Fakat ABD bir süre sonra İslamcıların önünü kesmeye başladı.
25* Suriye'de Esad'a karşı desteklenen ÖSO terk edildi. Mısır'da iktidara gelen Mursi hükümeti bir darbeyle devrildi ve Libya'da iç savaş kışkırtıldı.
Türkiye'nin kazanımları kısa sürede kül halini aldı ve İslamcıların yerine konanlar sıkı bir Türkiye düşmanı oldu.
Türkiye'nin kazanımları kısa sürede kül halini aldı ve İslamcıların yerine konanlar sıkı bir Türkiye düşmanı oldu.
26* Libya'da Zeydan'ın yerine El-Sani geçti. Onun da ailesi kaçırıldı. Böylece Libya'daki Fransız-Amerikan mücadelesi kızıştı.
2014'te yapılan seçimleri El-Sani kazanınca Trablus'ta yeni bir rakip hükümet kuruldu. Böylece iç savaş resmi bir hal kazandı.
2014'te yapılan seçimleri El-Sani kazanınca Trablus'ta yeni bir rakip hükümet kuruldu. Böylece iç savaş resmi bir hal kazandı.
27* Libya'da ABD ile çekişen Fransızlar, bu süreçte Rusya ile yakınlaştı. Rusya'ya uygulanmak istenen ABD ambargosuna pürüz çıkaran Fransızlar kısa süre sonra petrol şirketlerinin CEO'sunu Rusya'daki tuhaf uçak kazasında kaybetti.
28* Kısa süre sonra Fransa'da IŞİD saldırısı gerçekleşti. IŞİD aynı zamanda Libya'ya sızarak iç savaşta yeni cephe açtı. Fransızlar, Libya üzerindeki mücadeleyi kaybetti. Total şirketi Libya'daki çalışmalarını sessizce azalttı.
Bu süreçte bir isim IŞİD'e karşı sahneye sürüldü.
Bu süreçte bir isim IŞİD'e karşı sahneye sürüldü.
Libya'da Halife Hafter sahneye sürüldü.
IŞİD'e karşı savaş ilan ettiğini açıkladı ve kısa süre sonra listeye İslamcıları da ekledi. Hızlı bir darbe ile İslamcıları devirmek istediyse de başarılı olamadı.
IŞİD'e karşı savaş ilan ettiğini açıkladı ve kısa süre sonra listeye İslamcıları da ekledi. Hızlı bir darbe ile İslamcıları devirmek istediyse de başarılı olamadı.
30* Hafter'in ortaya çıkışı İslamcıları bölmüş ve IŞİD'in elini güçlendirmişti. İslamcı karşıtı Mısır ve BAE, Hafter'e destek açıkladığını ilan etti.
İslamcılardan aldıklarıyla güçlenen IŞİD, Mısır hava kuvvetleri tarafından bombalandı ve Hafter bu alanlarda ilerleme kaydetti.
İslamcılardan aldıklarıyla güçlenen IŞİD, Mısır hava kuvvetleri tarafından bombalandı ve Hafter bu alanlarda ilerleme kaydetti.
31* IŞİD, İslamcılar'ın tuttuğu Sirte'yi de kazanınca Libya'daki güç dengesi tamamen bozuldu.
Hafter ve İslamcılar arasında ateşkes sağlandıysa da petrol bakanlığı merkez bankasının kimin elinde olacağına yönelik tartışma, ateşkesi başlamadan bitirdi.
Hafter ve İslamcılar arasında ateşkes sağlandıysa da petrol bakanlığı merkez bankasının kimin elinde olacağına yönelik tartışma, ateşkesi başlamadan bitirdi.
32* BM'nin öncülüğünde yeni bir ateşkes girişimi başlasa da Hafter buna imkan tanımadı.
BM, İslamcıların ülkeyi tek başına yönetmesini engelleyecek şekilde bir denge kurmak peşindeydi ama Hafter ülkenin tek hakimi olmak istiyordu. Çünkü bunun için sahaya sürülmüştü.
BM, İslamcıların ülkeyi tek başına yönetmesini engelleyecek şekilde bir denge kurmak peşindeydi ama Hafter ülkenin tek hakimi olmak istiyordu. Çünkü bunun için sahaya sürülmüştü.
33* İtalya, 2016 yılında İslamcıların kontrolündeki UMH lehine bölgeye girebileceğini açıkladı. Batı kaynakları hızlı şekilde ABD ve İngiltere'nin Hafter yanlısı hükümetin merkezi olan Tobruk'ta üs kurma niyetlerini yazdı.
34* 2016'ın sonuna doğru Hafter'e bağlı güçlerin ABD ve İngilizler tarafından desteklendiği ve hava saldırısı için koordinat bilgisi verildiği ifşa oldu.
Peki hızlı şekilde yükselen ve İslamcılara karşı olanların lideri haline gelen Hafter kimdi?
Peki hızlı şekilde yükselen ve İslamcılara karşı olanların lideri haline gelen Hafter kimdi?
35* Hafter, 1969'da Kaddafi öncülüğünde kralı deviren ekibin içindeydi. 1989'da Çad'da yaşanan bir çatışmada esir düştü ve Zaire'ye götürüldü. Oradan ABD'ye geçti ve 2011'de dek orada kaldı.
2011 yılında Kaddafi'yi devirmek için sahaya indi ve 2014'te lider halini aldı.
2011 yılında Kaddafi'yi devirmek için sahaya indi ve 2014'te lider halini aldı.
36* ABD'nin Kaddafi'yi devirmek için İslamcılara ihtiyacı vardı ve ilk etapla onların önünü açıp Kaddafi'yi devirdi. Akabinde İslamcıların ülkeye egemen olmasını engellemek için Hafter'in önünü açarak güç dengesi yarattı.
Böylece Fransız ve İtalyanların kazanımı aksamış oldu.
Böylece Fransız ve İtalyanların kazanımı aksamış oldu.
37* Hafter'in güçlenmesi ise bir noktada IŞİD'in saldırılarıyla gerçekleşti. IŞİD'in İslamcılarla olan mücadelesi, Hafter'in elini güçlendirmişti.
Türkiye bu süreçte Hafter'in karşısında duran İslamcıları Katar ile birlikte destekledi.
Türkiye bu süreçte Hafter'in karşısında duran İslamcıları Katar ile birlikte destekledi.
38* Bugüne geldiğimizde BAE ve Mısır destekli Hafter, Türkiye'yi, İslamcıları desteklediği için düşman olarak görüyor.
Türkiye ve Mısır arasındaki problem de genel olarak Türkiye'nin Mısır'da İslamcıları desteklemesiyle ilgili.
Türkiye ve Mısır arasındaki problem de genel olarak Türkiye'nin Mısır'da İslamcıları desteklemesiyle ilgili.
39* Özetlemek gerekirse Türkiye'nin Arap Baharı esnasında ABD'nin de tesiriyle İslamcıları destekledi. Daha sonra yine ABD'nin tesiriyle İslamcılar tek tek düştü.
Düşenlerin yerine gelenler de sıkı bir Türkiye karşıtı oldu.
Şimdi sormak gerekir, ya Kaddafi düşmeseydi?
Düşenlerin yerine gelenler de sıkı bir Türkiye karşıtı oldu.
Şimdi sormak gerekir, ya Kaddafi düşmeseydi?
40* Türkiye'nin çöken ortadoğu politikası, yeni karşıtlar yarattı.
Türkiye'nin ezeli rakipleri olan Yunanistan ve İsrail, bu karşıtlıktan yararlanarak Mısır'ı Doğu Akdeniz'de kendi saflarına çekti. Libya'daki mücadele ise hala sürüyor.
Türkiye'nin ezeli rakipleri olan Yunanistan ve İsrail, bu karşıtlıktan yararlanarak Mısır'ı Doğu Akdeniz'de kendi saflarına çekti. Libya'daki mücadele ise hala sürüyor.
41* İslamcıları kendi ülkeleri için tehdit olarak gören Suudi Arabistan ve BAE, bu süreçte Türkiye ile iyiden iyiye bozuştu ve Türkiye'yi sıkıştırmak için PYD'yi fonlamaya başladı.
Türkiye, ABD desteğiyle İslamcılar lehine girdiği Ortadoğu'da derin bir ihanete uğradı.
Türkiye, ABD desteğiyle İslamcılar lehine girdiği Ortadoğu'da derin bir ihanete uğradı.
42* Şimdi, Libya'ya dönersek...
Türkiye 9 yıldır İslamcıları destekliyor ve Hafter ise Türkiye'nin karşıtları tarafından destekleniyor. Libya'da İslamcıların düşmesi halinde başarısız ortadoğu politikası nedeniyle yeni bir düşmanımız olacak.
Türkiye 9 yıldır İslamcıları destekliyor ve Hafter ise Türkiye'nin karşıtları tarafından destekleniyor. Libya'da İslamcıların düşmesi halinde başarısız ortadoğu politikası nedeniyle yeni bir düşmanımız olacak.
43* İslamcılar kaybederse, Hafter kazanacak ve Libya düşmanımız olacak. İslamcılara verilen destek kesilirse, Hafter kazanacak ve Libya yine düşmanımız olacak.
Son 9 yıllık politika nedeniyle tek kazanma umudu İslamcıların kazanmasına bağlı hale geldi.
Son 9 yıllık politika nedeniyle tek kazanma umudu İslamcıların kazanmasına bağlı hale geldi.
44* Türkiye eğer İslamcıları terk eder ve Libya'yı feda ederse, bu defa Hafter, geçmişin yarattığı düşmanlık nedeniyle Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin karşısına geçecek ve Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki Milli Mücadelesi büyük yara alacak.
45* Yani özetle, Libya'ya yanlış şekilde girdik. Ve zarar görmememiz için artık tek çaremiz Libya'da kazanmak. Bunu da ancak İslamcılarla yapabiliriz.
Şartlar, kazanabilmemiz bölgeye askerlerimizi göndermemizi gerektirecek hale geldi.
Şartlar, kazanabilmemiz bölgeye askerlerimizi göndermemizi gerektirecek hale geldi.
46* İslamcıları için serüvene çıktığımız Libya'da artık "Doğu Akdeniz'de kazanmak için" mücadele veriyoruz. Bu uğurda Mehmetçik'i sahaya sürüyoruz.
Buna rağmen kazanamayabilir, hem Libya'yla düşman haline gelebilir hem de Doğu Akdeniz'deki mücadelemizde büyük yara alabiliriz.
Buna rağmen kazanamayabilir, hem Libya'yla düşman haline gelebilir hem de Doğu Akdeniz'deki mücadelemizde büyük yara alabiliriz.
47* Şansımız yaver giderse Mehmetçik'in sahaya inme ihtimali uluslararası güçleri bir uzlaşma noktasında ikna eder. Böylece Libya cephesi bir süreliğine dondurulmuş olur.
Bu süreçte Türkiye Doğu Akdeniz'e yoğunlaşır ve Suriye'deki düğümü çözme imkanı bulur.
Bu süreçte Türkiye Doğu Akdeniz'e yoğunlaşır ve Suriye'deki düğümü çözme imkanı bulur.
48* Libya'daki cephenin uzun ömürlü olması halinde içeride ekonomik sıkıntılar, PKK ve FETÖ... Dışarıda PYD ve Hafter'le ilgilenmek Türkiye'nin enerjisini ciddi şekilde tüketebilir.
Ve unutmamak lazım, girmek her zaman kolay, çıkmak her zaman zordur.
Ve unutmamak lazım, girmek her zaman kolay, çıkmak her zaman zordur.
49* Son söz:
2011'de Andrea Dorria'nın peşinden gidip Kaddafi'yi indirenlerle bir olmak ve İslamcıların iktidara uzanması ummak gerçekten doğru ve gerçekçi bir politika mıydı?
Bilgisel sona ermiştir.
2011'de Andrea Dorria'nın peşinden gidip Kaddafi'yi indirenlerle bir olmak ve İslamcıların iktidara uzanması ummak gerçekten doğru ve gerçekçi bir politika mıydı?
Bilgisel sona ermiştir.