28 Ocak 2011 Cuma

Abdülhamid "Muazzam bir eser isterim" deyince bugünkü gar binasını inşa ettiler

Haydarpaşa İstasyonu'nun demiryollarının merkezi olması, 1872'ye kadar uzanır. Gar, bu tarihte İzmit'e kadar götürülmesi planlanan Anadolu demiryollarının başlangıç noktası olarak tasarlanmış, ancak Osmanlı Devleti ekonomik ve teknik yetersizlikler yüzünden hattı işletememiş ve kullanım hakkını bir İngiliz şirketine kiralamıştı.

İngiliz şirketi, hattı ilk başta Adapazarı'na, ardından da Ankara'ya kadar uzatma talebinde bulunduysa da, gerekli izni alamadı. Kısa sürede devreye giren Almanlar ise, hattın işletme hakkını dönemin siyasi dengelerini de kullanarak ele geçirdiler. Deutsche Bank ile anlaşmaya varan Alfred von Kaulla adlı müteşebbis, ilk önce hattın İzmit'e kadar uzatılması için, 1892'ye gelindiğinde de Ankara'ya kadar ilerlemesi için hükümetten gerekli izinleri almayı başardı.

Demiryolu hattının kısa sürede işlerlik kazanması ve iskele vasıtasıyla Anadolu yakasına bağlanmasının ardından ek hizmet binalarının yapımı gündeme geldi. Bu amaçla yeni bir rıhtım binasının yanısıra, gümrük dairesi, polis karakolu ve antrepoların yapımına girişildi. Ancak, Sultan İkinci Abdülhamid, inşaat faaliyetlerini yeterince görkemli bulmadı.

Hükümdar, doğuya uzanan hattın merkezi konumundaki bu mevkide abidevi bir yapı görmek istiyordu. Bu isteğin etkisiyle 1906'nın 30 Mayısı'nda garın yapımına başlanmış ve 1908'in 19 Ağustos'unda Sultan'ın istediği görkemli bina ortaya çıkmıştı.

Önder Kaya
(Habertürk Tarih, Sayfa:5, 26.12.2010)