Osmanlı'da Kürt Alevi ile Türk Alevi arasında bir fark var mıydı?

Osmanlı Türk devletiydi. Resmi dilin, ulemanın, ordunun dilinin Türkçe olması ve basılan ilk kitabın Vankulu Lügatı olması Osmanlı'nın Türk devleti olduğunu, Türkçeyi tercih ettiğini gösteriyor ama Türk'ün tercih edildiği anlamına gelmiyor. Osmanlı sosyal ve siyasal uygulamalarda Türk ile Kürt arasına, Türk ile Arap arasına, Müslüman ile Arnavut arasına hiçbir ayrım koymadı. Dolayısıyla Alevi Kürt'e, Alevi Türk'ten daha iyi ya da daha kötü davranması için hiçbir sebebi yoktu Osmanlı'nın. Herhangi bir pozitif ya da negatif ayrımcılık için sebebi yoktu. Elbette ki Alevi Kürtlerin kültür farklarından gelen farklı uygulamaları olur zaman zaman ya da nüanslar olabilir. Ege'de Akdeniz'de Tahtacı Alevilerin Alevilik uygulamalarıyla, Sivas'taki Kürt Alevilerin ritüeli aynı şekilde sürdürdüğünü söylemek mümkün değildir. Mesela teorik olarak kadın erkek eşitliğinin pratikte kültür farklarına uğramadığını söylemek mümkün değildir. Zaten teolojik hakikat sosyal hakikate karşılık gelmez.

Reha Çamuroğlu
(Atlas Tarih, Sayı:5, Sayfa:66)